Chiều ngày 13-5, Hội nghị quốc tế về “Kinh tế đại dương bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu” đã thảo luận phiên đặc biệt về giải quyết vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, một thách thức đối với thế giới trong thế kỷ 21.

Tại phiên thảo luận đại diện các nước, các tổ chức quốc tế, các nhà khoa học trong và ngoài nước đều nhận định vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa đại dương đang trở thành vấn nạn toàn cầu. Nó đang tác động tiêu cực đến các hoạt động kinh kinh tế, xã hội tại các vùng biển và vùng bờ biển, như du lịch, nghỉ dưỡng, nghề cá và giao thông, môi trường, đa dạng sinh học và nguồn lợi cá biển, sức khỏe và sự an toàn của con người.

Tuy nhiên, việc giải quyết vấn nạn này đang gặp một số lực cản, trong đó có sự thiếu cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các nước; thiếu công cụ pháp lý, thiếu cơ chế giám sát; thiếu cơ chế tài chính; nhiều sáng kiến chưa được cụ thể hóa, không có sự ràng buộc...

Các ý kiến tại hội nghị cho rằng cần phải cần thiết lập một hệ thống toàn cầu nhằm giám sát, chia sẻ dữ liệu, cung cấp cơ sở khoa học về rác thải nhựa đại dương từ phạm vi quốc gia, khu vực và toàn thế giới. Từ đó, các quốc gia, cộng đồng quốc tế cùng nhau nỗ lực giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa đại dương ở quy mô toàn cầu trong giai đoạn tới...

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tham dự Hội nghị quốc tế về "Kinh tế đại dương bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu" và tham quan triển lãm sáng kiến của doanh nghiệp cho một đại dương bền vững (Ảnh: Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP))

Theo báo cáo của Bộ TN&MT, chỉ số tiêu thụ nhựa trên đầu người của Việt Nam trong khoảng 20 năm qua đã tăng hơn 10 lần, từ từ 3,8 kg/năm/người năm 1990 lên mức 54 kg/năm/người vào năm 2018. Bộ TN&MT cho biết rác thải nhựa đại dượng đã ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều bãi biển, hải đảo, nơi nuôi trồng thủy sản, khu bảo tồn sinh thái biển...

“Ô nhiễm rác thải nhựa, đặc biệt là ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, đã trở thành vấn đề cấp bách ở phạm vi quốc gia, khu vực và toàn cầu. Giảm thiểu chất thải từ nhựa đã trở thành yêu cầu cấp bách ngay lúc này” - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam Phạm Thu Hằng chia sẻ tại hội nghị.

Lãnh đạo Tổng cục Biển và Hải đảo cho biết, từ nhiều năm nay vấn đề ô nhiễm chất thải nhựa và rác thải nhựa đại dương ở Việt Nam thời gian qua đã được Chính phủ đặc biệt quan tâm và nỗ lực giải quyết.

Cụ thể Việt Nam thông qua Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi, trong đó luật hóa các nội dung liên quan đến chất thải nhựa như quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn về nhựa; Ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030 (vào năm 2019); Triển khai thực hiện Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương (năm 2021).

Đại diện Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam đề xuất cần sớm đưa ra các giải pháp, lộ trình và hành động cụ thể để đạt được một kết quả thực sự đó là Thỏa thuận toàn cầu về giải quyết vấn đề rác thải nhựa. Trong đó, quan trọng nhất là xây dựng một cơ chế tài chính, hỗ trợ chuyển giao công nghệ giải quyết vấn đề rác thải nhựa trên đất liền và ở biển.